لودر ها در کارهای ساختمانی بسیاری از جمله برای حمل خاک و سنگ و بارگیری کامیون ها، حفاری و خاکبرداری مورد استفاده قرار می گیرند. لودر ها همیشه باید به همراه ماشین های انتقال دهنده از قبیل کامیون ها به کار گرفته شوند؛ در این مقاله می خواهیم به معرفی قطعات لودر بپردازیم و هر کدام را باهم بررسی کنیم. کارهایی که لودر ها می توانند انجام دهند به طور کلی به چهار دسته تقسیم می شوند:
• بلند کردن بار و منتقل کردن آن
• خاک برداری
• بارگیری ماشین آلات حمل مواد خاکی
• تمیز کردن قشر سطحی زمین کارگاه
در ادامه به معرفی قطعات لودر می پردازیم. لودر ها به طور کلی شامل این قطعات می باشند.
1. موتور
2. شاسی
3. سیستم هیدرولیک
4. جام
5. لاستیک
در معرفی قطعات لودر، موتور لودر نیروی که لودر برای حرکت را لازم دارد را به وجود می آورد. اکنون بیشتر لودر های چرخ زنجیری به صورتی تولید می شوند که موتور در قسمت پشت سر راننده قرار می گیرد، و این کار می تواند به دو دلیل باشد. اول اینکه وزن موتور یک معادل کننده وزن باشد و دوم اینکه اپراتور لودر و لاستیک لودر به فضای کار خود نزدیکتر بوده و کنترل ماشین برایش راحت تر باشد. البته در لودر های چرخ لاستیک موتور بسته به مواردی جلو یا عقب ماشین قرار میگیرند. از جمله مواردی که در این امر موثر است:
. یکی از موتور هایی که موتورشان در جلوی ماشین قرار می گیرد لودر های کوچک با محور گردان جلو می باشند.
. لودر هایی که دارای جام در جلو و بیل در عقب می باشند، به دلیل باز تر بودن دید رانده موتورشان در جلو لودر قرار می گیرد.
. موتور های بزرک عموما دارای موتور در عقب می باشند به دلیل ایجاد نیروی خنثی کننده لنگر حاصل از وزن جام پر شده و همچنین ایجاد دید بازتر برای راننده.
شاسی یکی از اجزائ مهمی است که در معرفی قطعات لودر از آن یاد می شود. لودر دارای شاسی تراکتور می باشند. این شاسی ها برا لودر های چرخ زنجیری یک پارچه می باشند و برای لودرهای چرخ لاستیکی می توانند به صورت کمر شکن باشند.
در ادامه معرفی قطعات لودر از سیستم هیدورلیک لودر نام می بریم، از سیستم هیدرولیک لودر جهت انتقال نیرو از موتور ماشین به جام آن استفاده می شود. امروزه به بهینه سازی روغن هاسیال های هیدرولیک و ، محافظت در برابر خوردگی و فرسایش در سیستم هیدورلیک افزایش یافته است. و به کمک شیرهای فشار، خطا یابی سیستم های هیدرولیک و دیگر اعضای آن راحت تر شده است. سیستم های کنترل الکترونیکی و همچنین سیستم کنترل فرمان به میزان بسیار زیادی تلاش مورد نیاز را کم کرده و به دقت کنترل زیاد کرده است.
جام های لودر به گونه ای طراحی شده که کار تخلیه را می توانند در ارتفاع 2/5 تا 4/5 متری از پای لودر انجام دهند. این خصوصیت به این ماشین ها امکان این را می دهند که عمل تخلیه بار را در ماشین های انتقال و کامیون ها به آسانی انجام دهند. عمل تخلیه بار و بارگیری لودر ها و همچنین لاستیک تینگا به اجبار با مانور بسیاری همراه است. به همین دلیل اگر فضا کار کم باشد در قدرت مانور لودر مشکل ایجاد می شود. قطعات لودر چرخ زنجیری می توانند در جا در محل خود بچرخند، ولی لودرهای چرخ لاستیکی به فضای زیادتری لازم دارند. این سبب پیشرفت لودرهای کمر شکن شده است. اما در ادامه معرفی قطعات لودر به موارد دیگری از قطعات اشاره می کنیم از جمله لاستیک لودر.
لاستیک لودر ازمهم ترین بخش های لودر می باشد درست مانند لاستیک جرثقیل که از اعضا حیاتی جرثقیل است و در میان تمامی اجزاء و نحوه نگهداری از لودر از جایگاه مهمی برخوردار است. همچنین دلیل اهمیت بالای این قطعه لودر ، قیمت لاستیک لودر و نحوه خرید لاستیک نیز اهمیت بالایی دارد.
لاستیک لودر دارای دو ساختار رادیال و بایاس می باشد و بسته به شرایط استفاده هر دو نوع ساختار استفاده می شود. انواع لاستیک لودری تیوبلس و لاستیک لودری با تیوپ و نوار در درجه اول به نوع رینگ لودر که بر روی دستگاه نصب شده مانند لاستیک دامپتراک بستگی دارد و در مرحله دوم به شرایط محیطی و نوع کاربری لودر بستگی دارد. مناسب است که در معادن سنگین سنگ از لاستیک لیفتراک تیوبلس استفاده شود. پیش از استفاده از تایر لودر و لاستیک بابکت چینی یه صورت تیوبلس و یا به همراه تیوب و نوار حتما به کاتالوگ و بروشور لاستیک لودر مراجعه کنید. به هیچ عنوان لاستیک تیوبلس را به همراه تیوب و نوار استفاده نکنید و یا همچین تایری که باید به همراه تیوب و نوار استفاده شود را به صورت تیوبلس بر روی رینگ لودر نصب نکنید .
از جمله دلایل اصلی خرابی لاستیک لودر می‌توان به موارد مختلفی اشاره کرد که شناخت این عوامل و اتخاذ راهکارهای مناسب برای هر یک از آن‌ها می‌تواند موجب افزایش عمر مفید تایرها، کاهش هزینه‌های نگهداری و افزایش بهره‌وری ماشین‌آلات سنگین گردد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین دلایل خرابی لاستیک لودر و راهکارهای پیشنهادی برای جلوگیری از آن‌ها پرداخته می‌شود:
1. حرارت ناشی از داغ شدن درام ترمز
یکی از دلایل شایع خرابی لاستیک‌ها، حرارت بالا ناشی از عملکرد بیش از حد ترمزها و داغ شدن درام ترمز می‌باشد. این گرما از طریق محور به تایر منتقل شده و موجب افزایش دمای داخلی لاستیک و در نتیجه کاهش دوام آن می‌گردد.
راهکار: استفاده از درام‌های ترمز با ترکیب‌های خاص و دمای پایین (low-heat composite) می‌تواند تا حد زیادی از انتقال حرارت به لاستیک جلوگیری کرده و موجب افزایش عمر آن گردد.
2. فشار باد بیش از حد
افزایش بیش از حد فشار باد تایر باعث تغییر شکل سطح تماس لاستیک با زمین، سفتی بیش از اندازه و در نهایت ترکیدن یا ساییدگی زودرس می‌شود.
راهکار: در صورت نیاز به تحمل بار بیشتر، به‌جای افزایش فشار باد، باید از تایرهایی با سایز و ساختار مناسب‌تر استفاده کرد تا فشار وارده به صورت متوازن توزیع گردد.
3. سرعت و پیمایش بیش از حد استاندارد
لودرها طراحی شده‌اند تا در شرایط خاص و با سرعت‌های مشخصی حرکت کنند. حرکت با سرعت بالا یا پیمایش زیاد، به‌ویژه در مسیرهای ناهموار، باعث افزایش اصطکاک، گرما و در نتیجه فرسودگی سریع لاستیک می‌شود.
راهکار: استفاده از تایرهایی با طراحی و ساختار متناسب با نوع کاربری و میزان پیمایش مورد نیاز، می‌تواند عملکرد تایر را بهینه و عمر آن را افزایش دهد. تایرهای مخصوص برای عملیات سنگین، دارای ترکیبات مقاوم به سایش و ساختار تقویت‌شده هستند.
نکته: این نوع از خرابی‌ها معمولاً با ترکیدن لاستیک همراه بوده و اغلب در چرخ‌های عقب که بار بیشتری را تحمل می‌کنند، مشاهده می‌شود.
4. بی‌حرکت ماندن طولانی مدت تایرها
قرارگیری طولانی‌مدت لودر در حالت بی‌حرکت، به‌خصوص در شرایطی که فشار باد کاهش یافته یا متغیر است، موجب تغییر شکل موضعی تایر (به‌ویژه در ناحیه تماس با زمین) و در نهایت آسیب به ساختار داخلی آن می‌شود. این حالت می‌تواند موجب لرزش تایر در هنگام حرکت مجدد گردد.
راهکار: برای جلوگیری از این مشکل، لازم است از توقف طولانی‌مدت ماشین‌آلات جلوگیری شده و در صورت اجبار به توقف، نسبت به چرخش دوره‌ای تایرها یا جابه‌جایی جزئی دستگاه اقدام شود. همچنین کنترل مداوم فشار باد، به‌ویژه در فصل‌های سرد و گرم سال، نقش مهمی در جلوگیری از این مشکل دارد.
مثال: در برخی تایرهای وارداتی مانند لاستیک دلیوم اندونزی، مشاهده شده که در اثر کم‌باد بودن و بی‌حرکت ماندن طولانی، تایرها دچار لرزش شده و عملکرد ماشین را مختل می‌کنند. در این موارد رساندن دمای تایر به حد استاندارد و راه‌اندازی تدریجی می‌تواند از بروز آسیب جدی جلوگیری کند.
5. تغییرات دمایی محیط
گرم و سرد شدن شدید هوا باعث انبساط و انقباض هوا درون تایر شده و در نتیجه فشار داخلی آن نوسان پیدا می‌کند. این نوسان در فشار می‌تواند به مرور زمان ساختار داخلی لاستیک را تضعیف کرده و احتمال ترک‌خوردگی یا کاهش عمر مفید آن را افزایش دهد.
راهکار: کنترل منظم فشار باد تایرها با استفاده از تجهیزات دقیق و تطبیق آن با دمای محیط، به ویژه در مناطق با اختلاف دمای روز و شب زیاد، می‌تواند تأثیر بسزایی در حفظ سلامت لاستیک داشته باشد.
